December 12, 2023
44 Tracks
00:00
1X
- Біз бұл подкастта Иран жеріне сапар шегіп, бірнеше эпизодта Иран мен әлемнің ұлы ойшылы хәкім Омар Хайям Нишапури мен оның еңбектері және жетістіктері жайлы сұхбаттасып, осы дана ғалыммен көбірек танысамыз. Бірінші эпизодта Омар Хайямның балалық және жасөспірім шағына тоқталамыз, туған күнінен есейген кезіне дейінгі аралықты қамтимыз. NASA хәкім Омар Хайям Нишапуридің құрметіне бір астероидты 3095[...]
- Хәкім Омар Хайям Жалали күнтізбесін жасау арқылы бүкіл тарихқа әсер еткен білім қалдырды. Армысыздар, ардақты ағайын! "Хәкім Омар Хайям Нишапури" туралы бағдарламамыздың екінші бөлімін назарларыңызға ұсынамын. Қазіргі заманның ғылыми өркендеуі осыдан жүздеген жылдар бұрын ғылым мен білім жолына нұр шашқан ойшылдардың еңбектеріне қарыздар. Сондай ойшылдардың бірі – хәкім Омар Хайям. Ол математика мен астрономия галактикасында[...]
- Хәкім Омар Хайям – парсы әдебиетінің жұмбақтарының бірі. Оның шығармашылығы ғасырлар бойы талқыланып келеді. Армысыздар, ардақты ағайын! "Хәкім Омар Хайям Нишапури" туралы бағдарламамыздың үшінші бөлімін назарларыңызға ұсынамын. Өткен эпизодта біз Хайямның математика және астрономия саласындағы жетістіктерін қарастырдық. Омар Хайямның күнтізбені қалай өзгертіп, "Жалали" деген жаңа күнтізбе дайындағанын айттық. Хайям тарихта бірінші рет үш белгісі бар[...]
- Армысыздар, ардақты ағайын! "Хәкім Омар Хайям Нишапури" туралы бағдарламамыздың төртінші әрі соңғы бөлімін назарларыңызға ұсынамыз. Өткен эпизодта ақын әрі сопы Хайям жайлы айтып, ойшылдың рубаиларынан оның ойларын іздедік. Бұл бөлімде Омар Хайямның әлемдік қырлары туралы сөз қозғаймыз. Ақынның өлеңдерін ағылшын тіліне аударған адам жайлы айтамыз. Ол Хайямды бүкіл әлемге таныстырумен қоса, өзі де жер-жаһанға әйгілі[...]
- Дәстүрлі әнші Әлиреза Құрбанидің орындауындағы "Баһар-е делкеш" (Жайлы көктем) атты әдемі музыкалық туындыны назарларыңызға ұсынамыз. Әлиреза Құрбани 1972 жылы дүниеге келген. 12 жасынан бастап ән айтуға машықтанып, 30 жасында дәстүрлі әнші ретінде танымал болды. Әлиреза Құрбани халықаралық сахнада да ауқымды істер атқарды. Ол Азия, Еуропа пен Солтүстік Африкада өткен беделді фестивальдердің көбіне қатысқан.
- «Су асты сауырағаш» (Under Water Cypress) фильміндегі Салар Ақилидың орындауындағы әнді назарларыңызға ұсынамыз. Бірге тыңдаған әніміз - режисер Мұхаммад Әли Баше Ахангардің «Су асты сауырағаш» филіміндегі ән. 2018 жылы түсірілген бұл фильмнің тақырыбы діни аз сандылардың белгісіз шәһидіне арналды. «Су асты сауырағаш» фильмі «Кристал Самрұқ» жүлдесінің жеңімпазы, сондай-ақ Ирандағы 36-шы «Фаджр» кинофестивалінің үздік фильмі атанды.
- Сазгер Кейхан Калхордың (Kayhan Kalhor) "Үнсіз қала" (Silent City) атты музыкалық туындысын назарларыңызға ұсынамыз. Бұл туынды Халабчеде (Halabja) болған химиялық бомбалау оқиғасының құрбандарын еске алуға арналған. "Үнсіз қала" – Кейхан Калхор шығарған ең ұзақ музыкалық туынды. Онда импровизация мен алдын ала жазылған музыка біте қайнасып, ашу-ыза, қорқыныш пен ішкі дерт сияқты көңіл күйді бейнелейді.
- Бүгінгі бағдарламада "Гүл-е гяндом" (Бидай гүлі) деп аталатын музыкалық туындыны назарларыңызға ұсынамыз. Бұл - Шираз өңірінің жергілікті музыкасы. Онда тар (домбыраға ұқсас), сантур (жетігенге ұқсас), уд (сыбызғыға ұқсас) пен тонбак (барабанға ұқсас) сынды музыкалық аспаптар қолданылған. Шираз – Иранның оңтүстік-батысындағы Фарс облысының орталығы әрі елдегі мегаполистердің бірі. Бұл қалада Хафиз пен Сағди сынды парсы әдебиетінің[...]
- Әнші Әли Зенд Вакилидің орындауында «Рафти» (Кеттің) атты әнді назарларыңызға ұсынамыз. Осы музыкалық туындының әнін марқұм композитор Һомаюн Хоррам шығарған. Бұл ән сан рет көрнекті ирандық әншілер тарапынан орындалды.
- Иранның поп әншісі Бабак Джаханбахштың орындауында «divooneh jan» атты әнді назарларыңызға ұсынамыз.
- Бұл бағдарламада ең үлкен мұсылман философтардың бірінің өмірі, еңбектері мен ислам әлеміндегі мәдениет пен философияға әсерлеріне шолу жасауды көздеп отырмыз. Шығыс пен Ислам әлемінің ұлы философтары мен ойшылдарының бірі Әбу Наср Мұхаммад бин Мұхаммад Тархани, лақап аты Әбу Наср Мұхаммад Әл-Фараби, шамамен хижраның 257 жылы (870 ж.) шамасында Фарарод (қазіргі Оңтүстік Қазақстандағы Отрар қаласы) Параб[...]
- Фараби қамаридің үшінші және төртінші ғасырларында өмір сүрген. Бағдатта Фараби сол кездегі араб, фиқһ, теология сияқты жалпы ғылымдарды жақсы меңгеріп, логика мен философияны терең және дәл меңгеру үшін христиан және бір дінді ұстанатын Йохна Ибн Хайлан класына қосылды. Біраз уақыттан кейін Фараби оның ерекше шәкірттерінің бірі болып, барлық логика мен философияны менгерді. Фараби логиканы және[...]
- Фарабидің шығу тегіне қатысты келіспеушіліктер көп. Фарабидің тегіне қатысты күмәнді рауаяттардың саны VII ғасырдан кейін және 8-10 ғасырлар аралығында айтарлықтай өсті. Фарабидің тегін түсіндіруде бұл рауаяттардың пайда болуы Селжүктер дәуірінен бастап оның туған қаласы Үлкен Хорасан мен Транс-Нидерландыда, одан кейін Ирак, Шамат, Мысыр және түріктердің үстемдігімен Кіші Азияда болған оқиғаларға байланысты. Шындығында, түркілердің саясат саласында[...]
- Хаким Әбу Наср Фараби –Ислам өркениетінің әйгілі философтары мен жазушыларының бірі. Әртүрлі ғылымдарда Фарабиге қатысты еңбектер айтарлықтай көп. Фарабидің ислам әлеміндегі теңдесі жоқ беделі мен атағы дүниежүзіндегі жинақтар мен кітапханалардағы қолжазбалар тізімінен табылған философия мен логика немесе кейбір басқа ғылымдардағы көптеген трактаттардың қайтыс болғаннан кейін оған жатқызылуына себеп болды. Қандай болмасын, Фарабидің атақ-даңқы кейбір жазушылардың,[...]
- "Тағдыр" ертегісі. Қиссашылардың шайханалар мен басқа да қоғамдық орындарда қарапайым халық үшін батырлық дастандарды баяндайтындығын айттық. Әрбір қиссашы дастанның бір түрін айтудың шебері болып табылады. Біреуі «Шахнама» дастандарын айтады. Екіншісі ғашықтық дастандарды баяндайды. Сондай-ақ, қиссашының тыңдарманды тарту үшін әртүрлі құралдарды пайдаланатындығын айттық. Олардың ең маңыздысы – оның дауыс ырғағы мен баяндау тәсілі. Қиссашылар – тәжірибелі[...]
- "Шүкіршіл Фарамарз" ертегісі. Қиссашылардың шайханалар, қоғамдық орындар немесе алаңдарда ерекше әдет-ғұрыптар негізінде эпостық, батырлық және ұлттық дастандарды баяндайтындығын айттық. Қиссашылардың негізгі тыңдармандары – қарапайым халық. Қиссашылықта декорация жасау болмайды, қиссашы тіпті киімін де ауыстырмайды. Тек таяқшасын құштарлық пен толқыныстың белгісі ретінде ерекше әрекеттермен қозғалтады. Қиссашы алдымен дұға оқиды, содан соң салауат айтып, өзінің таяқшасымен хикая[...]
- "Шүкіршіл Фарамарз" ертегісі
- "Шүкіршіл Фарамарз" ертегісі
- "Шүкіршіл Фарамарз" ертегісі
- "Титтей" ертегісі
- "Титтей" ертегісі
- "Титтей" ертегісі
- "Жауһар тас" ертегісі
- "Жауһар тас" ертегісі
- "Норандж бен Торандж қызы" ертегісі
- "Норандж бен Торандж қызы" ертегісі
- "Норандж бен Торандж қызы" ертегісі
- "Норандж бен Торандж қызы" ертегісі
- "Норандж бен Торандж қызы" ертегісі
- "Шахзада мен Шах Париан қызы" ертегісі
- "Шахзада мен Шах Париан қызы" ертегісі
- "Шахзада мен Шах Париан қызы" ертегісі
- "Аймаңдай" ертегісі
- "Аймаңдай" ертегісі
- "Аймаңдай" ертегісі
- "Аймаңдай" ертегісі
- "Аймаңдай" ертегісі
- "Аймаңдай" ертегісі
- "Аймаңдай" ертегісі
- "Ақ құс" ертегісі
- "Ақ құс" ертегісі
- "Ақ құс" ертегісі
- "Ақ құс" ертегісі
- "Ақ құс" ертегісі